Sa mạc thường được biết đến là một vùng đất khô khan và cằn cỗi; với thời tiết rất khắc nghiệt, nên sự đa dạng của sinh vật là rất thấp. Tuy nhiên, mới đây, khi thống kê về số cây xanh trên sa mạc Sahara, chúng đã khiến không ít người phải bất ngờ; bởi vùng khí hậu nửa ẩm giờ đây chính là nơi cây cối sinh sôi và phát triển. Thậm chí, ở nhiều vị trí, họ còn cho rằng mật độ cây khá giày đặc; mọc giữa cả các đụn cát; với tổng 1,8 tỷ cây xanh trên khu vực 1,3 triệu km vuông tại các sa mạc và vùng nửa ẩm; với mật độ 13,4 cây/ha.
Sa mạc là gì?
Sa mạc thường dùng để chỉ những hoang mạc cát. Trong các văn bản tiếng Việt dịch từ tiếng Anh đôi khi nhầm lẫn giữa khái niệm “hoang mạc” nói chung và “sa mạc”; bởi trong tiếng Anh không tồn tại từ ngữ cụ thể chỉ “sa mạc”; mà chỉ có “desert” dùng để chỉ “hoang mạc”; ví dụ như Nam Cực đôi khi bị hiểu lầm là sa mạc.
Ở một số sa mạc nóng, khí hậu thường nóng có thể tới 58°C như ở sa mạc México, Turfan (Tân Cương); nhiệt độ ban ngày mùa hạ lên tới 82,3 °C, có nơi lại lạnh đến -45 °C như ở sa mạc Gobi thuộc Châu Á. Ở vùng sa mạc Sinai, biên độ nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm có thể đến hơn 80 °C, đất đai cằn cỗi. Người ta thường dùng lạc đà làm phương tiện di chuyển trong sa mạc.
Sa mạc Sahara
Điểm cao nhất trong sa mạc là đỉnh núi Emi Koussi với độ cao 3415 m so với mực nước biển; thuộc dãy núi Tibesti phía Bắc nước Tchad. Trong suốt kỷ nguyên băng hà, vùng Sahara đã từng ẩm ướt hơn ngày nay rất nhiều. Và cũng đã từng có rất nhiều loài động, thực vật sinh sống nơi đây. Tuy nhiên ngày nay,ngoại trừ vùng thung lũng sông Nin là có thể trồng được nhiều rau; và một số ít nơi khác như vùng cao nguyên phía Bắc, gần Địa Trung Hải là có thể trồng cây ôliu; còn phần lớn vùng này không thể canh tác được.
Cây cối sinh sôi nơi sa mạc
Một đội gồm 24 nhà khoa học từ châu Âu, Mỹ và châu Phi đã phát hiện ra rằng; vùng khí hậu nửa ẩm lại đang là nơi cây cối sinh sôi; khiến ta có cái nhìn khác về sa mạc Sahel và Sahara. Ông Martin Brandt tại Đại học Copenhagen, người dẫn đầu cuộc nghiên cứu, nhận định: “Chúng tôi rất ngạc nhiên khi biết rằng có nhiều cây đến vậy tại sa mạc Sahara. Chắc chắn có những khu vực rộng lớn không có cây; nhưng vẫn tồn tại nhiều nơi có mật độ cây dày đặc và thậm chí mọc giữa các đụn cát”.
Kết quả nghiên cứu cho thấy có 1,8 tỷ cây xanh trên khu vực 1,3 triệu km vuông; tại sa mạc Sahara, Sahel và vùng nửa ẩm. Kênh RT (Nga) cho biết sau một năm tính toán gồm 11.000 hình ảnh vệ tinh độ phân giải cao trải dài khu vực 1,3 triệu km2, ông Brandt thu được kết quả là mật độ 13,4 cây/ha. Nghiên cứu này chỉ bao gồm những cây có kích thước vòm lá trung bình trên 12m2.
